1.Hafta

Göstergebilim ve Çözümlemeleri

                                           

                                                            Fenerbahçe Üniversitesi

                                                                 İletişim Fakültesi

                                                             Halkla İlişkiler ve Tanıtım 

 

                                                                       Eda kılıç

                  

Ders adı: Göstergebilim ve Çözümlemeleri 

Konu: Günlük hayattan bir resim ya da görüntüyü gösterge olarak yorumlamak.

     Bir kavram olarak gösterge, bir anlamı işaret eden her türlü belirti, iz veya işareti karşılamaktadır. Yani temelde bir anlam boyutu bir de biçim boyutu olan iki şey arasında bir bağ kurmaya dayanır. Her alanda kurulabilen bu bağlara gösterge denir. Kuşkusuz gösterge geniş kapsamlı bir kavramdır, sadece dilde değil sosyal veya doğal yaşamda da bulunur. 
    Konuşmadan önce görme eylemi gerçekleşmektedir. Örneğin bebekler konuşmadan önce etrafı izlerler ve gördüklerini anlamlandırmaya çalışırlar. Nesneler birleşerek bir görüntü oluşturur ve anlamlaşır daha sonra ise kelimelere dökülmeye çalışılır. 

    Nesnelerin görünüşlerinin aklımızda beliren hallerini; düşündüğümüz, bağlı kaldığımız ve inançlarımız belirler ve etkiler. İki ressamın; aynı yere bakıp resim çizdiklerinde resimler birbirlerinden farklıdır  çünkü düşünce tarzları, resimde gördükleri şeyler; anlamlandırmaları akıllarındaki imge tarzı farklıdır. 

    Dil dışı göstergeler olarak tanımladığımız bu nesneler, iletişimde sıkça kullanılan resim, şekil, işaret, hareket, jest ve mimikleri kapsamaktadır. Yani söz veya kelimeler dışında kalan iletişim göstergeleridir. Mesela beden dili hareketlerimiz veya bazı şeyleri anlatmaya çalıştığımız küçük bir hareket dil dışı göstergelere girmektedir.   

    Yukarıda gördüğümüz iki görselde, ana fikir olarak bize hayatın eşit olmayan yanları hem insanlar hem de hayvanlar üzerinden anlatılmaktadır. Ancak bir yazıyla değil, dil dışı gösterge olarak. Sokakta bu iki manzarayla karşılaşan her insan temeli aynı olmakla beraber, farklı anlamlar yükler. Ancak görseller üzerinde herhangi bir şey yazsaydı insanlar tamamen aynı kanıya varırdı.

    Bu görsellerde, görüntüye eklenilen her bir şey yeni bir imge yaratmıştır. Görüntüdeki göstergelerin anlamlarını inceleyelim. İlk görselde bir sokak köpeği ile sahipli bir köpek karşı karşıya gelmiş. Ancak tek fark biri lüks bir araç içerisindeyken, diğeri sokaklarda. Sanki birbirlerine şaşkınlıkla bakıyorlar ve bu da bize sosyal sınıf farklılığının hayvanlar arasında dahi olduğunu gösteriyor. İkinci görselde ise yine oldukça lüks bir araç varken, bir de kağıt toplama arabası olan iki çocuk var. Bu iki görüntü bir kareye sığdırılınca bizde de çağrıştırdıkları bu hayatın herkese adil davranmadığı, insanlar ve hayvanlar arasında dahi uçurumlar olduğunu oluyor. Bunlar fotoğraflarda yazmıyor, bizim gösterilen ve aklımızda beliren düşünceler bunlar. İşte gösterge budur...